-
1 humile
hŭmĭlis, e, adj. [humus; like chamalos from chamai, on the ground, i. e.], low, lowly, small, slight (class.; esp. freq. in the trop. signif.).I.Lit.:II.arbores et vites et ea quae sunt humiliora neque se tollere a terra altius possunt,
Cic. Tusc. 5, 13, 37; cf.:turrim humilem parvamque fecerant,
Caes. B. C. 2, 8, 1 sq.:humilior munitio,
id. ib. 3, 63, 2:(naves) humiliores quam quibus in nostro mari uti consuevimus,
id. B. G. 5, 1, 2:humiles habitare casas,
Verg. E. 2, 29:domus,
Hor. C. 3, 1, 22:postes,
Ov. M. 8, 639:arcus,
id. ib. 3, 30:arae,
Val. Fl. 3, 426:virgas humilis mordere salicti,
Juv. 11, 67:Forentum,
low, situated in the plain, Hor. C. 3, 4, 16; so,Myconos,
Ov. M. 7, 463:Italia,
Verg. A. 3, 522:humillimo solo aqua diutissime immorata,
Just. 2, 1 med.:avi similis, quae circum litora, circum Piscosos scopulos humilis volat aequora juxta,
flies low, Verg. A. 4, 255; cf.:decisis humilis pennis,
Hor. Ep. 2, 2, 50:potest ex deformi humilique corpusculo exire formosus animus ac magnus,
small, diminutive, Sen. Ep. 66:brevi atque humili corpore homines,
Gell. 19, 13, 3; Curt. 7, 4:humiles Cleonae,
little, petty, Ov. M. 6, 417 (in Ptolem. polis ou megalê):Troja,
id. ib. 15, 424:ipse humili designat moenia fossa,
i. e. slight, shallow, Verg. A. 7, 157; so,fossa,
Tac. A. 1, 61; cf.radix,
Plin. Ep. 8, 20, 5.Trop.A.As respects rank, birth, fortune, worth, consideration, etc., low, base, mean, humble, obscure, poor, needy, insignificant (cf.:2.supplex, summissus, demissus, abjectus): ut si parentibus nati sint humilibus,
Cic. Lael. 17, 90:humiles nati (shortly after: trivio conceptus et educatus stercore),
Phaedr. 1, 27, 2: humiles et obscuri homines, Cic. Div. 1, 40, 88; id. Quint. 31, 95:humillimus homo de plebe,
Liv. 3, 19, 9; cf.:humilis in plebe et ideo ignobilis puerpera,
Plin. 7, 36, 36, § 121:ne latos fines parare studeant potentioresque humiliores possessionibus expellant,
Caes. B. G. 6, 22, 3:humiliores, opp. opulentiores,
Hirt. B. G. 8, 51 fin.:hos Suevi vectigales sibi fecerunt ac multo humiliores infirmioresque redegerunt,
Caes. B. G. 4, 3 fin.: homines humiles, opp. amplissimi viri, Balb. et Opp. ap. Cic. Att. 9, 8, A, 1:satis superque humilis est, qui, etc.,
Liv. 3, 53, 9:junge tuis humiles, ambitiose, manus,
of the servants, Ov. A. A. 2, 254:civitas ignobilis atque humilis,
Caes. B. G. 5, 28, 1:humilem sane relinquunt et minime generosum, ut ita dicam, ortum amicitiae,
Cic. Lael. 9, 29:Viridomarus, quem Caesar ex humili loco ad summam dignitatem perduxerat,
Caes. B. G. 7, 39, 1:qui cogitationes suas abjecerunt in rem tam humilem atque contemptam,
Cic. Lael. 9, 32; cf.:nihil abjectum, nihil humile cogitant,
id. Fin. 5, 20, 57:aut nulla aut humili aliqua arte praediti,
id. Arch. 5, 10:humiles et sordidae curae,
Plin. Ep. 1, 3, 3:rei pictor,
Plin. 35, 10, 37, § 120 (dub.;Jan. floridissimus): humilis atque obsoletus vestitus,
Nep. Ages. 8:agna,
poor, humble, Hor. C. 2, 17, 32:fortuna,
Juv. 6, 287:domus,
id. 11, 171.—Hence, subst.: hŭmĭle, is, n., that which is humble or base, a low station:ex humili potens,
Hor. C. 3, 30, 12:quales ex humili magna ad vestigia rerum extollit Fortuna,
Juv. 3, 39.—Prov.: Humiles laborant ubi potentes dissident,
Phaedr. 1, 30, 1.—Of low, mean language: iambus frequentissimus est in iis, quae demisso atque humili sermone dicuntur. Cic. Or. 58, 196:B.sermo,
Hor. A. P. 229; cf.:neque humilem et abjectam orationem nec nimis altam et exaggeratam probat,
Cic. Or. 57, 192:verbum,
id. Brut. 79, 274:humilia et vulgaria verba,
Quint. 10, 1, 9:translatio,
id. 8, 6, 5:si quis sublimia humilibus misceat,
id. 8, 3, 60:quae humilia circa res magnas, apta circa minores videntur,
id. 8, 3, 18:humile et quotidianum sermonis genus,
id. 11, 1, 6:of the author himself: Macer... humilis,
i. e. commonplace, id. 10, 1, 87:nil parvum aut humili modo, Nil mortale loquar,
Hor. C. 3, 25, 17.—Of mind or character, low, mean, base, abject:1.qui umquam apparitor tam humilis? tam abjectus?
Cic. Phil. 2, 32, 82:ut ille tum humilis, ut demissus erat!
id. Att. 2, 21, 3:humillimus assentator,
Vell. 2, 83, 1:neque nos simus tam humiles, ut quae laudamus inutilia credamus,
Quint. 11, 1, 13:privata deduci superbo Non humilis mulier triumpho,
Hor. C. 1, 37, 32:succumbere doloribus eosque humili animo imbecilloque ferre miserum est,
Cic. Fin. 1, 15, 49:animi,
Lucr. 6, 52:si prece et obsecratione humili ac supplici utemur,
Cic. Inv. 1, 16, 22; 1, 56 init.; cf.:fracto animo, atque humili aliquem supplicare,
id. Planc. 20, 50:humillimae preces, Suet. Vit. Luc.: pavor,
Verg. G. 1, 331; cf.metus,
Val. Fl. 3, 394.—Hence, adv.: hŭmĭlĭter, low, deeply.Lit. (so post-Aug. and very rare):2.in loco clivoso humilius rami arborum servandisunt, in plano altius,
Pall. 3, 13, 3:eadem facta claritate vel obscuritate facientium vel tolluntur altissime vel humillime deprimuntur,
very deeply, Plin. Ep. 6, 24, 1. —Trop. (acc. to II. B.), basely, meanly, abjectly, humbly (class.):non est ausus elate et ample loqui, cum humiliter demisseque sentiret,
Cic. Tusc. 5, 9, 24:aut servit humiliter, aut superbe dominatur,
Liv. 24, 25, 8:servire alicui,
id. 45, 32, 5:audacter territas, humiliter placas,
Auct. Her. 4, 20, 28:animose paupertatem ferre, humiliter infamiam,
Sen. Ep. 120 med. -
2 humilis
hŭmĭlis, e, adj. [humus; like chamalos from chamai, on the ground, i. e.], low, lowly, small, slight (class.; esp. freq. in the trop. signif.).I.Lit.:II.arbores et vites et ea quae sunt humiliora neque se tollere a terra altius possunt,
Cic. Tusc. 5, 13, 37; cf.:turrim humilem parvamque fecerant,
Caes. B. C. 2, 8, 1 sq.:humilior munitio,
id. ib. 3, 63, 2:(naves) humiliores quam quibus in nostro mari uti consuevimus,
id. B. G. 5, 1, 2:humiles habitare casas,
Verg. E. 2, 29:domus,
Hor. C. 3, 1, 22:postes,
Ov. M. 8, 639:arcus,
id. ib. 3, 30:arae,
Val. Fl. 3, 426:virgas humilis mordere salicti,
Juv. 11, 67:Forentum,
low, situated in the plain, Hor. C. 3, 4, 16; so,Myconos,
Ov. M. 7, 463:Italia,
Verg. A. 3, 522:humillimo solo aqua diutissime immorata,
Just. 2, 1 med.:avi similis, quae circum litora, circum Piscosos scopulos humilis volat aequora juxta,
flies low, Verg. A. 4, 255; cf.:decisis humilis pennis,
Hor. Ep. 2, 2, 50:potest ex deformi humilique corpusculo exire formosus animus ac magnus,
small, diminutive, Sen. Ep. 66:brevi atque humili corpore homines,
Gell. 19, 13, 3; Curt. 7, 4:humiles Cleonae,
little, petty, Ov. M. 6, 417 (in Ptolem. polis ou megalê):Troja,
id. ib. 15, 424:ipse humili designat moenia fossa,
i. e. slight, shallow, Verg. A. 7, 157; so,fossa,
Tac. A. 1, 61; cf.radix,
Plin. Ep. 8, 20, 5.Trop.A.As respects rank, birth, fortune, worth, consideration, etc., low, base, mean, humble, obscure, poor, needy, insignificant (cf.:2.supplex, summissus, demissus, abjectus): ut si parentibus nati sint humilibus,
Cic. Lael. 17, 90:humiles nati (shortly after: trivio conceptus et educatus stercore),
Phaedr. 1, 27, 2: humiles et obscuri homines, Cic. Div. 1, 40, 88; id. Quint. 31, 95:humillimus homo de plebe,
Liv. 3, 19, 9; cf.:humilis in plebe et ideo ignobilis puerpera,
Plin. 7, 36, 36, § 121:ne latos fines parare studeant potentioresque humiliores possessionibus expellant,
Caes. B. G. 6, 22, 3:humiliores, opp. opulentiores,
Hirt. B. G. 8, 51 fin.:hos Suevi vectigales sibi fecerunt ac multo humiliores infirmioresque redegerunt,
Caes. B. G. 4, 3 fin.: homines humiles, opp. amplissimi viri, Balb. et Opp. ap. Cic. Att. 9, 8, A, 1:satis superque humilis est, qui, etc.,
Liv. 3, 53, 9:junge tuis humiles, ambitiose, manus,
of the servants, Ov. A. A. 2, 254:civitas ignobilis atque humilis,
Caes. B. G. 5, 28, 1:humilem sane relinquunt et minime generosum, ut ita dicam, ortum amicitiae,
Cic. Lael. 9, 29:Viridomarus, quem Caesar ex humili loco ad summam dignitatem perduxerat,
Caes. B. G. 7, 39, 1:qui cogitationes suas abjecerunt in rem tam humilem atque contemptam,
Cic. Lael. 9, 32; cf.:nihil abjectum, nihil humile cogitant,
id. Fin. 5, 20, 57:aut nulla aut humili aliqua arte praediti,
id. Arch. 5, 10:humiles et sordidae curae,
Plin. Ep. 1, 3, 3:rei pictor,
Plin. 35, 10, 37, § 120 (dub.;Jan. floridissimus): humilis atque obsoletus vestitus,
Nep. Ages. 8:agna,
poor, humble, Hor. C. 2, 17, 32:fortuna,
Juv. 6, 287:domus,
id. 11, 171.—Hence, subst.: hŭmĭle, is, n., that which is humble or base, a low station:ex humili potens,
Hor. C. 3, 30, 12:quales ex humili magna ad vestigia rerum extollit Fortuna,
Juv. 3, 39.—Prov.: Humiles laborant ubi potentes dissident,
Phaedr. 1, 30, 1.—Of low, mean language: iambus frequentissimus est in iis, quae demisso atque humili sermone dicuntur. Cic. Or. 58, 196:B.sermo,
Hor. A. P. 229; cf.:neque humilem et abjectam orationem nec nimis altam et exaggeratam probat,
Cic. Or. 57, 192:verbum,
id. Brut. 79, 274:humilia et vulgaria verba,
Quint. 10, 1, 9:translatio,
id. 8, 6, 5:si quis sublimia humilibus misceat,
id. 8, 3, 60:quae humilia circa res magnas, apta circa minores videntur,
id. 8, 3, 18:humile et quotidianum sermonis genus,
id. 11, 1, 6:of the author himself: Macer... humilis,
i. e. commonplace, id. 10, 1, 87:nil parvum aut humili modo, Nil mortale loquar,
Hor. C. 3, 25, 17.—Of mind or character, low, mean, base, abject:1.qui umquam apparitor tam humilis? tam abjectus?
Cic. Phil. 2, 32, 82:ut ille tum humilis, ut demissus erat!
id. Att. 2, 21, 3:humillimus assentator,
Vell. 2, 83, 1:neque nos simus tam humiles, ut quae laudamus inutilia credamus,
Quint. 11, 1, 13:privata deduci superbo Non humilis mulier triumpho,
Hor. C. 1, 37, 32:succumbere doloribus eosque humili animo imbecilloque ferre miserum est,
Cic. Fin. 1, 15, 49:animi,
Lucr. 6, 52:si prece et obsecratione humili ac supplici utemur,
Cic. Inv. 1, 16, 22; 1, 56 init.; cf.:fracto animo, atque humili aliquem supplicare,
id. Planc. 20, 50:humillimae preces, Suet. Vit. Luc.: pavor,
Verg. G. 1, 331; cf.metus,
Val. Fl. 3, 394.—Hence, adv.: hŭmĭlĭter, low, deeply.Lit. (so post-Aug. and very rare):2.in loco clivoso humilius rami arborum servandisunt, in plano altius,
Pall. 3, 13, 3:eadem facta claritate vel obscuritate facientium vel tolluntur altissime vel humillime deprimuntur,
very deeply, Plin. Ep. 6, 24, 1. —Trop. (acc. to II. B.), basely, meanly, abjectly, humbly (class.):non est ausus elate et ample loqui, cum humiliter demisseque sentiret,
Cic. Tusc. 5, 9, 24:aut servit humiliter, aut superbe dominatur,
Liv. 24, 25, 8:servire alicui,
id. 45, 32, 5:audacter territas, humiliter placas,
Auct. Her. 4, 20, 28:animose paupertatem ferre, humiliter infamiam,
Sen. Ep. 120 med. -
3 demisse
dēmissē, Adv. m. Compar. u. Superl. (demissus), I) eig., niedrig, demissius volare, Ov. trist. 3, 4, 23. – II) übtr.: 1) demütig, bescheiden, dem. ambulans semperque submaestus, demütig einhergehend u. eine tief ernste Miene zur Schau tragend, Amm.: suppliciter demisseque respondere, Cic.: suppliciter ac dem. commendare salutem alcis alci, Brut. in Cic. ep.: petere ab alqo dem. et flebiliter, ut etc., Val. Max.: haec quam potest demississime et subiectissime exponit, Caes. – 2) gebeugt, kleinmütig, verzagt, ohne Haltung, humiliter demisseque sentire, Cic.: se tueri non demisse, sed parum fortiter (mutvoll), Cic.
-
4 demisse
dēmissē, Adv. m. Compar. u. Superl. (demissus), I) eig., niedrig, demissius volare, Ov. trist. 3, 4, 23. – II) übtr.: 1) demütig, bescheiden, dem. ambulans semperque submaestus, demütig einhergehend u. eine tief ernste Miene zur Schau tragend, Amm.: suppliciter demisseque respondere, Cic.: suppliciter ac dem. commendare salutem alcis alci, Brut. in Cic. ep.: petere ab alqo dem. et flebiliter, ut etc., Val. Max.: haec quam potest demississime et subiectissime exponit, Caes. – 2) gebeugt, kleinmütig, verzagt, ohne Haltung, humiliter demisseque sentire, Cic.: se tueri non demisse, sed parum fortiter (mutvoll), Cic. -
5 demitto
dē-mitto, mīsi, missum, 3, v. a., to send down; to drop; to let, sink, or bring down; to cause to hang or fall down; to lower, put down, let fall (freq. and class.).I.Lit.A.In gen.:b.picis e caelo demissum flumen,
Lucr. 6, 257; cf.:caelo imbrem,
Verg. G. 1, 23:caelo ancilia,
Liv. 5, 54 et saep.:barbam malis,
Lucr. 5, 673:latum clavum pectore,
Hor. S. 1, 6, 28; cf.:monilia pectoribus,
Verg. A. 7, 278:laenam ex humeris,
id. ib. 4, 263: Maia genitum demittit ab alto, Verg. A. 1, 297; cf.:ab aethere currum, Ov M. 7, 219: e muro sporta,
Sall. Hist. 2, 53:aliquem in sporta per murum,
Vulg. 2 Cor. 11, 33:taleam (sc. in terram),
to put into the ground, plant, Cato R. R. 45, 2;arbores altius,
Plin. 17, 11, 16, § 81:puteum alte in solido,
i. e. to sink deep, Verg. G. 2, 231:triginta pedes in terram turrium fundamenta,
Curt. 5, 1, 31:arbusta certo demittunt tempore florem,
Lucr. 5, 670:demisit nardini amphoram cellarius (i. e. deprompsit),
Plaut. Mil. 3, 2, 12:fasces,
Cic. Rep. 2, 31; cf. id. ib. 1, 40:cibos (sc. in alvum),
Quint. 10, 1, 19; cf. Ov. M. 8, 835.—Naut. t. t., to lower, demittere antennas, Sall. Hist. 4, 41 Dietsch.;Auct. B. Alex. 45, 2: cornua (i.e. antennas),
Ov. M. 11, 482; cf.:effugit hibernas demissa antenna procellas,
id. Tr. 3, 4, 9:arma, classem, socios Rheno,
Tac. A. 1, 45 fin.; cf.: farinam doliis secundā aquā Volturni fluminis, Frontin. Strat. 3, 14, 2;and pecora secundā aquā,
id. ib. 3, 14, 4:manum artifices demitti infra pectus vetant,
Quint. 11, 3, 112; cf.brachia,
id. 2, 13, 9:frontem (opp. attolli),
id. 11, 3, 78:supercilia (opp. allevari), ib. § 79: aures,
Hor. Od. 2, 13, 34; cf.auriculas,
id. S. 1, 9, 20:caput,
Ov. M. 10, 192:crinem,
id. ib. 6, 289:demisso capite,
Vulg. Job 32, 6 al.:aliquos per funem,
Verg. A. 2, 262; Hor. A. P. 461:vestem,
id. S. 1, 2, 95; cf.tunicam,
id. ib. 25:stolam,
id. ib. 99 et saep.; often in a violent manner, to cast down, to cast, throw, thrust, plunge, drive, etc.:equum in flumen,
Cic. Div. 1, 33, 73; cf.:equos a campo in cavam viam,
Liv. 23, 47:aliquem in carcerem,
Liv. 34, 44 fin.; cf. Sall. C. 55, 4:aliquem ad imos Manes,
Verg. A. 12, 884:hostem in ovilia,
Hor. Od. 4, 4, 10:gladium in jugulum,
Plaut. Merc. 3, 4, 28; cf.:ferrum in ilia,
Ov. M. 4, 119:sublicas in terram,
Caes. B. G. 3, 49, 4; cf.:huc stipites,
id. ib. 7, 73, 3 and 6:huc caementa,
Hor. Od. 3, 1, 35:nummum in loculos,
to put, id. Ep. 2, 1, 175:calculum atrum in urnam,
Ov. M. 15, 44:milia sex nummum in arcam nummariam,
Nov. Com. v. 108 Rib.: caput ad fornicem Fabii, to bow, stoop, Crassus ap. Cic. de Or. 2, 66, 267: tunicam ad talos, Varr. ap. Non. 286, 19; cf. Cic. Clu. 40, 111; Quint. 5, 13, 39 et saep.:quove velim magis fessas demittere naves,
Verg. A. 5, 29; cf.:navem secundo amni Scodam,
Liv. 44, 31.— Poet. with dat.:corpora Stygiae nocti tormentis,
Ov. M. 3, 695; cf.:aliquem neci,
Verg. A. 2, 85:aliquem Orco,
id. ib. 2, 398; Hor. Od. 1, 28, 11:aliquem umbris,
Sil. 11, 142:ferrum jugulo,
Ov. H. 14, 5:ferrum lacubus,
id. M. 12, 278:offa demittitur faucibus boum,
Plin. 27, 11, 76, § 101.—Se, or in the pass. form with middle signif., to let one's self down, stoop, descend:B.(venti vortex) ubi se in terras demisit,
Lucr. 6, 446:se inguinibus tenus in aquam calidam,
Cels. 1, 3:se ad aurem alicujus,
Cic. Verr. 2, 2, 30; cf.:cum se demittit ob assem,
Hor. Ep. 1, 16, 64:concava vallis erat, qua se demittere rivi Assuerant,
Ov. M. 8, 334 al.:nonullae (matres familias) de muris per manus demissae,
Caes. B. G. 7, 47, 6.— Prov.: demitti de caelo, or simply caelo, to be sent down from heaven, i. e. to be of celestial origin, Liv. 10, 8, 10; Quint. 1, 6, 16.—Esp., milit. t. t.1.To send, bring, or lead down soldiers into a lower place:2.in loca plana agmen demittunt,
Liv. 9, 27; cf.:agmen in vallem infimam,
id. 7, 34:equites Numidas in inferiorem campum,
id. 27, 18:agmen in Thessaliam,
id. 32, 13; 38, 2: exercitum in planitiem, Frontin. Strat. 1, 2, 7 al.; and without in:agmen,
Liv. 9, 2:levem armaturam,
id. 22, 28 al.:cum se major pars agminis in magnam convallem demisisset,
had descended, Caes. B. G. 5, 32 fin.;so with se,
id. ib. 6, 40, 6; 7, 28, 2; id. B. C. 1, 79, 4; Cic. Fam. 15, 4, 4 al.—Arma demittere, in making a military salute: armis demissis salutationem more militari faciunt, with grounded arms, Auct. B. Afr. 85, 6. —II.Trop., to cast down, let sink, etc.:A.demisere oculos omnes gemitumque dedere,
Ov. M. 15, 612; cf.:vultu demisso,
Vulg. Isa. 49, 23:demissis in terram oculis,
Liv. 9, 38, 13;also in sleep: cadit inscia clavo Dextera, demittitque oculos,
Val. Fl. 3, 41:vultum,
Val. Max. 8, 14, 5; Curt. 6, 32, 1:vultum animumque metu,
Ov. M. 7, 133; cf.vultus,
id. ib. 10, 367; Liv. 2, 58. hoc in pectus tuum demitte, impress this deeply on your mind, Sall. J. 102 fin.; cf.:eas voces in pectora animosque,
Liv. 34, 50; and:dolor hoc altius demissus, quo minus profiteri licet,
Just. 8, 5, 11: cum in eum casum me fortuna demisisset, ut, etc., had reduced, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 2:dignitatem in discrimen,
Liv. 3, 35:vim dicendi ad unum auditorem (opp. supra modum sermonis attolli),
Quint. 1, 2, 31; to engage in, enter upon, embark in, meddle with:me penitus in causam,
Cic. Att. 7, 12, 3; cf.:me in res turbulentissimas,
id. Fam. 9, 1, 2: cogita ne te eo demittas, unde, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 16 fin.:se in comparationem,
Suet. Rhet. 6:se in adulationem,
to descend to, Tac. A. 15, 73:se usque ad servilem patientiam,
id. ib. 14, 26:se ad minora illa,
Quint. 1 prooem. § 5: re in secunda tollere animos et in mala demittere, to let it sink, i. e. to be disheartened, Lucil. ap. Non. 286, 7; cf.:si vicerint, efferunt se laetitia: victi debilitantur animosque demittunt,
Cic. Fin. 5, 15, 42; so,animos (with contrahere),
id. Tusc. 4, 6 fin.; and:animum (with contrahere),
id. Q. Fr. 1, 1, § 4:mentes,
Verg. A. 12, 609 (desperant, sicut e contra sperantes aliquid erigunt mentes, Serv.); and with abl.:ne se admodum animo demitterent,
Caes. B. G. 7, 29.—In geom., t. t., to let fall a line, Vitr. 3, 5, 5.—Hence, dēmissus, a, um, P. a., brought down, lowered.Lit.1.Of localities, sunken, low-lying, low (cf. dejectus, P. a., no. I.):2.campestribus ac demissis locis,
Caes. B. G. 7, 72, 3; cf.:loca demissa ac palustria,
id. B. C. 3, 49, 5.—Of other things, drooping, falling, hanging down:B.demissis umeris esse,
Ter. Eun. 2, 3, 22 Ruhnk.:tremulus, labiis demissis,
with flabby lips, id. ib. 2, 3, 44:demisso capite discedere,
Cic. Clu. 21, 58; cf.:tristes, capite demisso,
Caes. B. G. 1, 32:demisso vultu,
with downcast looks, Sall. C. 31, 7.— Poet. in Gr. constr.:Dido vultum demissa,
Verg. A. 1, 561.—Also deep:demissa vulnera,
Sen. Ep. 67 fin. —Trop.1.Downcast, dejected, dispirited, low (freq.):2.erigebat animum jam demissum,
Cic. Clu. 21, 58:esse fracto animo et demisso,
id. Fam. 1, 9, 16:(homines) animo demisso atque humili,
id. Font. 11; cf. id. Tusc. 2, 21:demisso animo fuit,
Sall. J. 98 al.:demissa voce loqui,
Verg. A. 3, 320.—In the comp.:nihilo demissiore animo causa ipse pro se dicta,
Liv. 4, 44.— Transf. to the person:quis P. Sullam nisi moerentem, demissum afflictumque vidit?
Cic. Sull. 26 fin.:videsne illum demissum?
id. Mur. 21, 45; Quint. 1, 3, 10 al.— Comp.:orator in ornamentis et verborum et sententiarum demissior,
Cic. Or. 24, 81.—Lowly, humble, unassuming, shy, retiring (opp. elatus, lofty, proud):3.ea omnia, quae proborum, demissorum, non acrium sunt, valde benevolentiam conciliant,
Cic. de Or. 2, 43, 182; cf.:multum demissus homo,
Hor. S. 1, 3, 57:sit apud vos modestiae locus, sit demissis hominibus perfugium, sit auxilium pudori,
Cic. Mur. 40, 87.—Rarely of external condition, humble, poor:4.qui demissi in obscuro vitam habent (opp. qui magno imperio praediti in excelso aetatem habent),
Sall. C. 51, 12.—Poet., and in Tacitus, of genealogical descent, descended, derived, sprung:1.ab alto Demissum genus Aenea,
Hor. S. 2, 5, 63; so Verg. G. 3, 35: id. A. 1, 288; Stat. Th. 2, 613; Tac. A. 12, 58.— Sup. does not occur. — Adv.: dēmisse.Lit., low:2.hic alte, demissius ille volabat,
Ov. Tr. 3, 4, 23.—Trop., humbly, modestly, abjectly, meanly:non est ausus elate et ample loqui, cum humiliter demisseque sentiret,
Cic. Tusc. 5, 9, 24:suppliciter demisseque respondere,
id. Fl. 10, 21:se tueri,
id. Att. 2, 18, 3.— Sup.: haec quam potest demississime atque subjectissime exponit, * Caes. B. C. 1, 84 fin. -
6 demisse
dēmissē [ demissus ]2) скромно, смиренно ( respondere C)3) малодушно, униженно ( humiliter demisseque sentire C) -
7 Grundsatz
Grundsatz, dogma (δόγμα) od. rein lat. decretum (der G., sofern er sich als Willensmeinung, als Prinzip eines Philosophen zeigt). – ratio (das Prinzip der Denk- und Handlungsweise, sowohl eines Philosophen, als übh. jedes Menschen). – consilium (eine auf Gründe gestützte Regel zu einer vernünftigen Handlungsweise). – praeceptum (die Vorschrift, insofern dadurch Handlungen bestimmt werden, Lehre, Regel, auch eines Philosophen). – institutum. institutio (das durch Gewohnheit zur Regel, zum Grundsatz Gewordene); verb. ratio et institutio mea; u. im Plur. praecepta institutaque philosophiae. – propositum (der Plan. den man in bezug auf seine Handlungsweise zu verfolgen sich vorgenommen hat). – sententia (die auf Gründe gestützte Meinung über etwas übh., auch die eines Philosophen). – iudicium, auch mit dem Zus., animi (die auf Urteil gegründete Ansicht od. Überzeugung). – lex (das Gesetz, die Regeln, wonach mansich zu richten hat, z.B. prima est historiae lex, ne etc.). – die Grundsätze für unser Verhalten im Leben, ratio vitae; ratio ac vita: feste, unwandelbare Grundsätze od. prägn. bl. »Grundsätze«, ratio stabilis, firma (festes, unwandelbares Verfahren); constantia (feste Haltung des Charakters): sittliche Grundsätze, honestas: ein Mann von (festen) Grundsätzen, homo constans: ein Mann von schwankenden Grundsätzen, ein Mann ohne (feste) Grundsätze, homo inconstans (ohne feste Haltung des Charakters); homo levis (gesinnungsloser, flüchtiger): ein Mann von strengen G., homo severus: ein Mann, der nach seinen Grundsätzen handelt, vir sui iudicii. – aus G., aus Grundsätzen, ratione (dem angenommenen Prinzip gemäß); naturā (dem angeborenen Charakter gemäß, z.B. liberalis); ratione stabili firmāque (infolge festen Verfahrens, z.B. ea contemnere); stabilitate ac constantiā (infolge der Festigkeit u. Konsequenz, z.B. iudicare); iudicio, animi quodam iudicio (auseiner gewissen Überzeugung); verb. iudicio meo ac voluntate (z.B. ad ea arma profectus sum). – an seinen G. festhalten, institutum tenere: immer seinen G. gemäß handeln, seinen G. folgen, seinen G. treu bleiben, rationem et institutionem suam conservare; sibi constare (seinem Charakter treu bleiben): seinem G. treu bleiben, obtinere eandem antiquam rationem (in Hinsicht des Verhaltens); in sua pristina sententia permanere (in Hinsicht seiner Meinung): seine G. ändern, animi iudicium mutare: jmds. G. annehmen, alcis rationem suscipere (auch eines Philosophen). – [1179] Grundsätze haben, sentire, mit einem Adverb., das die Beschaffenheit der Grundsätze angibt, z.B. recte (richtige), bene (gute), male (schlechte), humiliter demisseque (kleinliche), temere (keine festen). – ich habe es mir zum G. gemacht, zu etc., sie statui m. folg. Infin.; stat sententia od. stat mihi od. bl. stat m. folg. Infin. od. Akk. u. Infin.: im ganzen Leben gilt der G., daß etc., omnis vitae ratio sie constat, ut etc.: mein G. ist der, mea sie est ratio: ich habe es zu meinem G. erhoben, daß etc., decrevi m. folg. Akk. u. Infin. – sich von einem G. leiten lassen bei etwas, sequi aliquid od. non nihil in alqa re (s. Cic. de off. 1, 35; Rosc. Am. 8): die Stoiker stellen den G. auf (es ist ein G. der Stoiker), alle Vergehungen seien gleich, placet Stoicis omnia peccata esse paria. – / Im Zusammenhang wird »Grundsatz« mit einem Pronomen oft im Lat. bl. durch das Neutrum des Pronomens angedeutet, z.B. jene erwähnten Grundsätze, illa quae dixi: seinen bekannten G., nichts zuversichtlich zu behaupten, hält er bis zu seinem Lebensende fest, suum illud, nihil ut affirmet, tenet ad extremum.
-
8 effero
1.ef-fĕro or ecfĕro (cf. Neue, Formenl. 2, 766), extŭli, ēlatum, efferre or ecferre, v. a., to bring or carry out, to bring forth (very freq. and class.).I.Lit.A.In gen.:B.ex navi,
Plaut. Am. 2, 1, 82; cf.tela, etc., ex aedibus Cethegi,
Cic. Cat. 3, 3 fin.:argentum jubeo jam intus efferri foras,
Plaut. Bacch. 1, 1, 62; cf. id. ib. 4, 9, 127; id. Most. 2, 1, 58; id. Mil. 4, 8, 4:argentum ad aliquem,
id. Epid. 5, 1, 27; id. Truc. 3, 1, 16:machaeram huc,
id. Mil. 2, 5, 53; cf. id. Stich. 2, 2, 28:puerum extra aedes usquam,
Ter. Hec. 4, 1, 48:cistellam domo,
id. Eun. 4, 6, 15; cf.:cibaria sibi quemque domo,
Caes. B. G. 1, 5, 3:frumentum ab Ilerda,
id. B. C. 1, 78, 1:piscem de custodia,
Col. 8, 17 fin.:litteras,
Caes. B. G. 5, 45, 4:mucronem,
Cic. Cat. 2, 1, 2; cf.:vexilla, signa, arma (e castris, extra fines, etc.),
Liv. 10, 19; 27, 2; 29, 21; Tac. H. 3, 31 al.:ferrum a latere deripuit, elatumque deferebat in pectus,
id. A. 1, 35 fin.: Colchis pedem, Enn. ap. Non. 297, 20; so,pedem,
Verg. A. 2, 657; cf.pedem aedibus,
Plaut. Bacch. 3, 3, 19:pedem portā,
Cic. Att. 6, 8, 5; 7, 2, 6; Suet. Tib. 38:pedem quoquam,
Plaut. Capt. 2, 3, 97:se hinc (ignis),
Lucr. 6, 89 and 385:se vallo (equus),
Tac. A. 15, 7:Furium longius extulit cursus,
Liv. 3, 5; cf.:Messium impetus per hostes extulit,
id. 4, 29.—In partic.1.Like the Gr. ekpherô, to carry out (of the house) for burial, to bear to the grave, to bury (cf.: cremo, humo, sepelio, prosequor): optumum'st Loces illum efferendum;b.nam jam credo mortuus est,
Plaut. Aul. 3, 6, 32; id. Most. 4, 3, 8 sqq.; Ter. And. 1, 1, 90 Don. and Ruhnk.; 1, 1, 101; Cic. N. D. 3, 32, 80; Nep. Att. 17; Liv. 2, 33; 3, 18 fin.; Quint. 8, 5, 21; Suet. Aug. 99; Hor. S. 2, 5, 85; Vulg. Luc. 7, 12.—Transf.: meo unius funere elata populi Romani esset res publica, carried to burial, i. e. overthrown, destroyed, Liv. 28, 28; 24, 22; 31, 29.—2.Of a fruit-bearing soil, to bring forth, bear, produce:b.id, quod agri efferant,
Cic. Rep. 2, 4 fin.; id. Brut. 4, 16; cf. also id. Verr. 2, 3, 47 fin.; 86 al.—Transf.:3.ea, quae efferant aliquid ex sese, perfectiores habere naturas quam, etc.,
Cic. N. D. 2, 33 fin.; cf. Quint. 10, 1, 109; poet.:(Italia) genus acre virum,
Verg. G. 2, 169.—Of motion in an upward direction (cf.: erigo and educo, II. B. 1.), to lift up, elevate, raise, exalt, Lucil. ap. Non. 297, 25:II.aliquem in murum,
Caes. B. G. 7, 47 fin.:pars operis in altitudinem turris elata,
id. B. C. 2, 8 fin.; cf. Quint. 11, 3, 103; and Suet. Calig. 32:corvus e conspectu elatus,
Liv. 7, 26:pulvis elatus,
id. 4, 33:elata super capita scuta,
Tac. H. 3, 27: jubar (luna), Petron. Poët. 89, 2, 54; poet.:caput Auctumnus agris extulit,
Hor. Epod. 2, 18.Trop.A.To set forth, spread abroad, utter, publish, proclaim:2.clamorem,
to raise, Plaut. Am. 1, 1, 73:quod neque in vulgum disciplinam efferri velint, neque, etc.,
Caes. B. G. 6, 14, 4; cf. Plin. 2, 12, 9:vocem ejus in vulgus,
Tac. A. 12, 21:tuum peccatum foras,
Ter. Phorm. 5, 7, 65 Ruhnk.:hoc foras,
Cic. Phil. 10, 3; so,clandestina consilia,
Caes. B. G. 7, 1, 6:rem,
id. ib. 7, 2, 2:has meas ineptias,
Cic. de Or. 1, 24, 111:divinitus dicta,
id. ib. 3, 1 fin. et saep.—With a rel. clause:posteaquam in volgus militum elatum est, qua arrogantia in colloquio Ariovistus usus, etc.,
Caes. B. G. 1, 46, 4.—In partic., of speech, to utter, pronounce, express, declare:B.verbum de verbo expressum extulit,
Ter. Ad. prol. 11:ut verba inter se ra tione conjuncta sententiam efferant,
Varr. L. L. 8, § 1 Müll.:si graves sententiae inconditis verbis efferuntur,
Cic. Or. 44, 150; cf. Quint. 9, 4, 13:quae incisim aut membratim efferuntur, ea, etc.,
Cic. Or. 67; cf. Quint. 9, 4, 33; 8, 3, 40; 10, 2, 17: pleraque utroque modo efferuntur, luxuriatur, luxuriat, etc., id. 9, 3, 7; cf. id. 1, 5, 16; 64; 2, 14, 2.—In the pass., qs. to be carried out of one's self by passions, feelings, etc.; to be carried away, transported, hurried away: usque adeo studio atque odio illius efferor ira, Lucil. ap. Cic. Tusc. 4, 21 fin.; so,C.studio,
Cic. de Sen. 23, 83; id. Att. 1, 8, 2; id. N. D. 1, 20 fin.; Caes. B. C. 1, 45, 2; cf.cupiditate,
Cic. Div. 1, 24, 49:vi naturae atque ingenii,
id. Mur. 31, 65:laetitia,
id. Deiot. 9, 26 (cf. act.:comitia ista praeclara, quae me laetitia extulerunt,
id. Fam. 2, 10):incredibili gaudio,
id. Fam. 10, 12, 2; cf. id. Rep. 3, 30; Suet. Caes. 22:voluptate canendi ac saltandi,
id. Calig. 54:popularitate,
id. Ner. 53.—(Acc. to I. B. 3.) To raise, elevate, exalt:2.pretia alicujus rei,
Varr. R. R. 3, 6 fin.:quorum animi altius se extulerunt,
Cic. Rep. 3, 3:aliquem ad summum imperium per omnes honorum gradus,
id. Cat. 1, 11, 28; cf.:aliquem supra leges,
Tac. A. 2, 34; and:aliquem geminatis consulatibus,
id. ib. 1, 3; cf. also id. ib. 4, 40:aliquem pecunia aut honore,
Sall. J. 49, 4:patriam demersam extuli,
Cic. Sull. 31, 87; cf. Nep. Dion. 6; Cic. Prov. Cons. 14, 34:aliquem maximis laudibus,
id. Off. 2, 10, 36; cf. Caes. B. C. 3, 87:aliquem summis laudibus ad caelum,
Cic. Fam. 9, 14; cf. Nep. Dion. 7 fin.:aliquid maximis laudibus,
Cic. Lael. 7, 24:aliquem laudibus,
Tac. A. 3, 72:aliquem verbis,
Cic. de Or. 3, 14, 52:aliquid versibus,
id. Rep. 1, 14;and simply aliquid,
id. Verr. 2, 4, 56; Tac. A. 2, 63:aliquem in summum odium,
id. H. 4, 42; cf.:rem in summam invidiam,
Quint. 8, 4, 19.—In partic., with se, to raise, elevate one's self; to rise, advance (cf.:b.appareo, eluceo, exsisto): cum (virtus) se extulit et ostendit suum lumen,
Cic. Lael. 27; cf.so with a figure borrowed from the heavenly bodies: qua in urbe (Athenis) primum se orator extulit,
id. Brut. 7, 26:volo se efferat in adolescente fecunditas,
id. de Or. 2, 21.—In a bad sense, with se, or in the [p. 629] pass., to lift up one's self, to carry one's self high; to be puffed up, haughty, proud on account of any thing (the figure being borrowed from a prancing horse; cf. Liv. 30, 20; and Quint. 10, 3, 10):D.nec cohibendo efferentem se fortunam, quanto altius elatus erat, eo foedius corruit (Atilius),
Liv. 30, 30:quod aut cupias ardenter aut adeptus ecferas te insolenter,
Cic. Tusc. 4, 17, 39:qui enim victoria se ecferunt, quasi victos nos intuentur,
id. Fam. 9, 2, 2; cf.:se altius et incivilius,
Flor. 1, 26, 8:sese audacia, scelere atque superbia,
Sall. J. 14, 11:hic me magnifice effero,
Ter. Heaut. 4, 3, 31:(fortunati) efferuntur fere fastidio et contumacia,
Cic. Lael. 15, 54:se efferre in potestate,
to be insolent in office, id. de Or. 2, 84, 342.—Esp. freq. in the part. perf.:stulta ac barbara arrogantia elati,
Caes. B. C. 3, 59, 3:recenti victoria,
id. B. G. 5, 47, 4:spe celeris victoriae,
id. ib. 7, 47, 3:gloria,
id. B. C. 3, 79, 6:elatus et inflatus his rebus,
Cic. Agr. 2, 35, 97:secunda fortuna magnisque opibus,
Nep. Alcib. 7, 3; id. Milt. 7, 2:elatus ad vanam fiduciam,
Curt. 3, 19, 10;but also: ad justam fiduciam,
Liv. 27, 8, 7 et saep.—In the act. (rare, and with a fig. perh. borrowed from the wind): is demum vir erit, cujus animum nec prospera (fortuna) flatu suo efferet ( elates, inflates), nec adversa infringet, Liv. 45, 8 fin. —Ante-class. and very rare, to carry out to the end, to support, endure: laborem, Att. ap. Cic. Sest. 48; cf.: malum patiendo, to get rid of, do away with, Cic. Poët. Tusc. 4, 29, 63 (but not in Lucr. 1, 141, where the better reading is sufferre).—Hence, ēlā-tus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 3. and II. C. 2.), exalted, lofty, high (rare; cf.: superbus, insolens, arrogans, etc.).A.Lit.:B.modo in elatiora modo in depressiora clivi,
Col. 2, 4, 10:elatissimae lucernae,
Tert. Apol. 53.—Trop.:2.animus magnus elatusque,
Cic. Off. 1, 18, 61; id. Tusc. 1, 40, 96:verba,
high-sounding, id. Or. 36, 124;hoc casu elatior Julianus,
Amm. 21, 4, 7; Vulg. Rom. 1, 30:insula opibus,
Nep. Milt. 7, 2. — Adv.: ēlāte, loftily, proudly:elate et ample loqui, opp. humiliter demisseque sentire,
Cic. Tusc. 5, 9:dicere (opp. summisse),
id. Opt. Gen. 4, 10.— Comp.:se gerere,
Nep. Paus. 2, 3:elatius et arrogantius praefatur,
Gell. 9, 15, 4.ef-fĕro, āvi, ātum, 1, v. a. [ex-ferus], to make wild, savage, fierce (class.; most freq. since the Aug. per.).I.Physically:II.terram immanitate beluarum efferari,
Cic. N. D. 2, 39, 99:speciem oris,
Liv. 2, 23; cf.vultum,
Suet. Calig. 50:efferantia sese ulcera,
becoming aggravated, malignant, Plin. 26, 14, 87, § 146.— Poet.:Mars efferat aurum,
i. e. works up into weapons, Stat. Achill. 1, 425; cf.:homo qui magnae artis subtilitate tantum efferavit argentum,
i. e. wrought into the figures of beasts, App. M. 5, p. 159, 14.—Mentally:gentes sic immanitate efferatae,
Cic. N. D. 1, 23; cf. id. Tusc. 4, 14, 32:militem dux ipse efferavit,
Liv. 23, 5; cf. id. 2, 29:animos,
id. 1, 19; 25, 26:ingenia,
Curt. 8, 2; 9, 19:efferavit ea caedes Thebanos omnes ad exsecrabile odium Romanorum,
exasperated, Liv. 33, 29; cf. Vulg. Dan. 8, 7.—Hence, effĕrātus, a, um, P. a., wild, savage, fierce:sunt enim multa ecferata et immania, quaedam autem humanitatis quoque habent primam speciem,
Cic. Tusc. 4, 14, 32:vultus,
Petr. 82, 1:animi,
Vulg. 2 Macc. 5, 11.— Comp.:mores ritusque,
Liv. 34, 24.— Sup.:effectus,
Sen. Ep. 121, 4:canes in homines,
Jul. Val. Rer. Gest. Alex. M. 3, 18.— Adv.: effĕrāte, fiercely:saevire,
Lact. 5, 20, 10. -
9 sentio
sentĭo, si, sum, 4 ( perf. sync. sensti, Ter. And. 5, 3, 11), v. a.I.Physically.A.In gen., to discern by the senses; to feel, hear, see, etc.; to perceive, be sensible of (syn. percipio).(α).With acc.:(β).calorem et frigus,
Lucr. 1, 496; cf.:duritiem saxi,
id. 4, 268; 3, 381 sq.: feram nare sagaci (venaticā), Enn. ap. Fest. p. 177 Müll. (Ann. v. 346 Vahl.):varios rerum odores,
Lucr. 1, 298:sucum in ore,
id. 4, 617 sq.:suavitatem cibi,
Cic. Phil. 2, 45, 115:varios rerum colores,
Lucr. 4, 492:sonitum,
Plaut. Curc. 1, 2, 69:nil aegri,
Lucr. 3, 832:utrumque (calorem et frigus) manu,
id. 1, 496:famem,
Liv. 25, 13:morbos articularios,
Plin. 32, 4, 14, § 39.—In mal. part.:sensit delphina Melantho,
Ov. M. 6, 120.— Pass.:posse prius ad angustias veniri, quam sentirentur,
before they should be observed, Caes. B. C. 1, 67.—With inf. or an, object-clause:(γ).sei movero me seu secari sensero,
Plaut. Merc. 2, 2, 40: sentio aperiri fores. id. Truc. 2, 3, 29:nec quisquam moriens sentire videtur, Ire foras animam,
Lucr. 3, 607:sentire sonare,
id. 4, 229 Munro.—Absol.:b.perpetuo quoniam sentimus,
Lucr. 4, 228; 6, 935; Plaut. Bacch. 4, 9, 77:qui (homines) corruant, sed ita, ut ne vicini quidem sentiant,
Cic. Cat. 2, 10, 21.—Of things:B.pupula cum sentire colorem dicitur album,
Lucr. 2, 811 sq. — Absol.:haud igitur aures per se possunt sentire,
Lucr. 3, 633:si quis corpus sentire refutat,
id. 3, 350; 3, 354; cf. id. 3, 552; 3, 625.—In partic.1.To perceive the effects (esp. the ill effects) of any thing; to feel, experience, suffer, undergo, endure:b.sentiet, qui vir siem,
Ter. Eun. 1, 1, 21:jam curabo sentiat, Quos attentarit,
Phaedr. 5, 2, 6:quid ipse ad Avaricum sensisset, etc.,
Caes. B. G. 7, 52; cf. Liv. 45, 28, 6:Centupirini etiam ceterarum civitatum damna ac detrimenta senserunt,
Cic. Verr. 2, 3, 45, § 108; id. Div. in Caecil. 12, 38; cf. id. Verr. 2, 1, 49, § 127:tecum Philippos et celerem fugam Sensi,
Hor. C. 2, 7, 10:(Apollinem) vindicem,
id. ib. 4, 6, 3:caecos motus orientis austri,
id. ib. 3, 27, 22:contracta aequora (pisces),
id. ib. 3, 1, 33:prima arma nostra (Salyi),
Flor. 3, 2, 3:sentire paulatim belli mala,
Tac. H. 1, 89:famem,
Liv. 25, 13, 1; Curt. 9, 10, 11:damnum,
Liv. 2, 64, 6:cladem belli,
id. 35, 33, 6:inopiam rerum omnium,
id. 43, 22, 10; 44. 7, 6:incommoda belli,
id. 44, 14, 10:lassitudo jam et sitis sentiebatur,
id. 44, 36, 2:ubi primum dolorem aliquis sentit,
Cels. 6, 7 init.; cf. Lact. 7, 20, 7:cujus ulceris dolorem sentire etiam spectantes videntur,
Plin. 34, 8, 19, § 59:corporis aegri vitia sentire,
Curt. 8, 10, 29:qui in urbe se commoverit... sentiet, in hac urbe esse consules vigilantes, esse egregios magistratus, etc.,
Cic. Cat. 2, 12, 27; cf. id. Sest. 28, 69; Ov. M. 13, 864.— Absol.:iste tuus ipse sentiet Posterius,
Ter. Ad. 1, 2, 59.—Of beasts, etc.:oves penuriam sentiunt,
Col. 7, 9, 3 sq.:frigus aut aestum,
id. 7, 4, 7:praegelidam hiemem omnes pisces sentiunt,
Plin. 9, 16, 24, § 57.—Of things, to be affected or influenced by:2.meae istuc scapulae sentiunt,
Plaut. Poen. 1, 1, 25; Liv. 9, 37:transitum exercitus (ager),
id. 9, 41, 58:pestilentem Africum (Fecunda vitis),
Hor. C. 3, 23, 5:lacus et mare amorem Festinantis eri,
id. Ep. 1, 1, 84:alnos fluvii cavatas,
Verg. G. 1, 136 al.; cf. Plin. Pan. 31, 5:carbunculi cum ipsi non sentiant ignes,
Plin. 37, 7, 25, § 92:eadem (gemma) sola nobilium limam sentit,
is affected by, id. 37, 8, 32, § 109:cum amnis sentit aestatem, et ad minimum deductus est,
Sen. Ira, 3, 21, 1:miramur quod accessionem fluminum maria non sentiant,
id. Q. N. 3, 4: illa primum saxa auctum fluminis sentiunt, id. ib. 4, 2, 7:totum mare sentit exortum ejus sideris,
Plin. 9, 16, 25, § 58:caseus vetustatem,
id. 11, 42, 97, § 242:herba cariem,
id. 12, 7, 14, § 28:ferrum robiginem,
id. 34, 14, 41, § 143. —In the elder Pliny, to be susceptible of, to be subject or liable to a disease:II.morbos,
Plin. 9, 49, 73, § 156:rabiem,
id. 8, 18, 26, § 68:cariem,
id. 12, 7, 14, § 28.—Mentally.A. (α).With acc.:(β).id jam pridem sensi et subolet mihi,
Plaut. Ps. 1, 5, 7; so,quid,
id. Truc. 1, 1, 39:quando Aesculapi ita sentio sententiam,
I observe, understand, id. Curc. 2, 1, 2:primus sentio mala nostra,
Ter. Ad. 4, 2, 7:numquam illum ne minimā quidem re offendi, quod quidem senserim,
that I have perceived, Cic. Lael. 27, 103:ut cui bene quid processerit, multum illum providisse, cui secus, nihil sensisse dicamus,
id. Rab. Post. 1, 1:praesentia numina sentit,
Hor. Ep. 2, 1, 134; cf. id. ib. 2, 2, 162; id. C. S. 73 et saep.:de victoriā atque exitu rerum sentire,
Caes. B. G. 7, 52:omnia me illa sentire quae dicerem, nec tantum sentire, sed amare,
Sen. Ep. 75, 3:illum sensisse quae scripsit,
id. ib. 100, 11.— Poet.:ut vestram sentirent aequora curam,
Ov. M. 5, 557:nec inania Tartara sentit,
i. e. does not die, id. ib. 12, 619.—With inf. or an obj.-clause:(γ).quoniam sentio errare (eum),
Plaut. Men. 3, 2, 16:hoc vir excellenti providentiā sensit ac vidit, non esse, etc.,
Cic. Rep. 2, 3, 5:suspicionem populi sensit moveri,
id. ib. 2, 31, 54:quod quid cogitent, me scire sentiunt, etc.,
id. Cat. 2, 3, 5 sq.:postquam nihil esse pericli Sensimus,
Hor. S. 2, 8, 58:non nisi oppressae senserunt (civitates), etc.,
Just. 8, 1, 2.—With rel.- or interrog.-clause:(δ).scio ego et sentio ipse, quid agam,
Plaut. Trin. 3, 2, 13:jam dudum equidem sentio, suspicio Quae te sollicitet,
id. Bacch. 4, 8, 49:quoniam sentio, Quae res gereretur,
id. ib. 2, 3, 56:si quid est in me ingenii, quod sentio quam sit exiguum,
Cic. Arch. 1, 1:ex quo fonte hauriam, sentio,
id. ib. 6, 13:victrices catervae Sensere, quid mens rite, quid indoles... Posset,
Hor. C. 4, 4, 25.—With the indic., in a rel.clause:sentio, quam rem agitis,
Plaut. Capt. 2, 1, 14.—With de:(ε).hostes postea quam de profectione eorum senserunt,
became aware of their retreat, Caes. B. G. 5, 32; 7, 52.—With nom. of part. ( poet.):(ζ).sensit terrae sola maculans,
Cat. 63, 6:sensit medios delapsus in hostis,
Verg. A. 2, 377.—Absol.:B.vehementer mihi est irata: sentio atque intellego,
Plaut. Truc. 2, 6, 64; cf. id. Trin. 3, 2, 72; id. Mil. 2, 6, 97:mentes sapientium cum e corpore excessissent sentire ac vigere (opp. carere sensu),
Cic. Sest. 21, 47; cf. id. Rep. 6, 24, 26:(Aristoteles) paeana probat eoque ait uti omnes, sed ipsos non sentire cum utantur,
id. Or. 57, 193; cf. Quint. 9, 4, 52:priusquam hostes sentirent,
Liv. 34, 14; 2, 25; 22, 4.— Impers. pass.:non ut dictum est, in eo genere intellegitur, sed ut sensum est,
Cic. de Or. 3, 42, 168.—To feel, experience (with acc. of the feeling;III.rare): quidquid est quod sensum habet, id necesse est sentiat et voluptatem et dolorem,
Cic. N. D. 3, 14, 36:tenesne memoriā quantum senseris gaudium, cum, etc.,
Sen. Ep. 4, 2:non sentire amisso amico dolorem,
id. ib. 99, 26;121, 7: victoriae tantae gaudium sentire,
Liv. 44, 44, 3; cf.:segnius homines bona quam mala sentire,
id. 30, 21, 6.—Transf. (in consequence of mental perception), to think, deem, judge, opine, imagine, suppose (syn.:B.opinor, arbitror): si ita sensit, ut loquitur, est homo impurus,
Cic. Rep. 3, 21, 32; cf.:jocansne an ita sentiens,
id. Ac. 2, 19, 63; id. Rep. 3, 5, 8:fleri potest, ut recte quis sentiat, et id quod sentit, polite eloqui non possit,
id. Tusc. 1, 3, 6:humiliter demisseque sentire,
id. ib. 5, 9, 24:tecum aperte, quod sentio, loquar,
id. Rep. 1, 10, 15; cf.:quod sentio scribere,
id. Fam. 15, 16, 3:causa est haec sola, in quā omnes sentirent unum atque idem,
id. Cat. 4, 7, 14:idemque et unum sentire,
Suet. Ner. 43:sapiens de dis immortalibus sine ullo metu vera sentit,
Cic. Fin. 1, 19, 62.—With acc. and inf.:idem, quod ego, sentit, te esse huic rei caput,
Ter. Ad. 4, 2, 29; cf.:nos quidem hoc sentimus: si, etc.... non esse cunctandum,
Cic. Fam. 1, 7, 5:voluptatem hanc esse sentiunt omnes,
id. Fin. 2, [p. 1673] 3, 6 Madv. ad loc.:sensit in omni disputatione id fieri oportere,
id. ib. 2, 2, 4; 5, 8, 23; id. Tusc. 5, 28, 82; id. Att. 7, 6, 2; id. Fam. 1, 7, 5:sic decerno, sic sentio, sic affirmo, nullam rerum publicarum conferendam esse cum eā, quam, etc.,
id. Rep. 1, 46, 70.—With two acc. (very rare):aliquem bonum civem,
Cic. Off. 1, 34, 125 (cf. id. Fin. 2, 3, 0, supra, where Orell. omits esse).—With de and abl.:cum de illo genere rei publicae quae sentio dixero,
Cic. Rep. 1, 42, 65; so,quid de re publicā,
id. ib. 1, 21, 34;1, 38, 60: quid de quo,
id. ib. 1, 11:quid gravius de vobis,
Caes. B. C. 2, 32, 4; Cic. Rep. 1, 13, 19; cf.:qui omnia de re publicā praeclara atque egregia sentirent,
were full of the most noble and generous sentiments, id. Cat. 3, 2, 5:mirabiliter de te et loquuntur et sentiunt,
id. Fam. 4, 13, 5:male de illo,
Quint. 2, 2, 12: sentire cum aliquo, to agree with one in opinion:tecum sentio,
Plaut. Most. 3, 3, 24; id. Ps. 4, 2, 3:cum Caesare sentire,
Cic. Att. 7, 1, 3; id. Rosc. Am. 49, 142; cf.:nae iste haud mecum sentit,
Ter. And. 2, 1, 24: ab aliquo sentire, to dissent from, disagree with:abs te seorsum sentio,
judge otherwise, think differently, Plaut. Capt. 3, 5, 52: ut abs te seorsus sentiam De uxoriā re, Afran. ap. Charis. p. 195 P.: Gr. Omnia istaec facile patior, dum hic hinc a me sentiat. Tr. Atqui nunc abs te stat, is on my side, Plaut. Rud. 4, 4, 56 (cf. ab); cf.also: qui aliunde stet semper, aliunde sentiat,
Liv. 24, 45, 3.—In partic., publicists' and jurid. t. t., to give one's opinion concerning any thing; to vote, declare, decide (syn. censeo):1.sedens iis assensi, qui mihi lenissime sentire visi sunt,
Cic. Fam. 5, 2, 9; 11, 21, 2; 3, 8, 9:quae vult Hortensius omnia dicat et sentiat,
id. Verr. 2, 2, 31, § 76:si judices pro causā meā senserint,
decided in my favor, Gell. 5, 10, 14; cf.: in illam partem ite quā sentitis, Vet. Form. ap. Plin. Ep. 8, 14, 20.—Hence, sensa, ōrum, n. (acc. to II. B.).Thoughts, notions, ideas, conceptions (class. but very rare):2.sententiam veteres, quod animo sensissent, vocaverunt... Non raro tamen et sic locuti sunt, ut sensa sua dicerent: nam sensus corporis videbantur, etc.,
Quint. 8, 5, 1:exprimere dicendo sensa,
Cic. de Or 1, 8, 32:sensa mentis et consilia verbis explicare,
id. ib. 3, 14, 55.—